Foru Gobernuak ohartarazi du oso garrantzitsua dela indarkeria hori kategorikoki geldiaraztea, emakume gazteen artean prebalentzia handia baitu, eta indarkeria hori ikusaraztearen garrantzia azpimarratu du.
Azterlanak Leonor Canals, Nayaded Labbé eta Leire Martínez ikertzaileen parte hartzea izan du, eta NABIk, polizia kidegoak, gizarte zerbitzuak eta osasun zerbitzuak datu ofizialen azterketa kuantitatiboa , eta kualitatiboa konbinatu ditu. Azterketa hori 14 eta 29 urte bitarteko emakume gazteen lau talderekin egindako talde-elkarrizketetan oinarritu da, eta hainbat arlotako profesionalekin- poliziarekin, osasunarekin eta Sexu Indarkeriaren Biktimei Laguntzeko Zentroarekin (SIAIZ/ CAIVS) –, kasu horietan izandako esku-hartzearen berri eman dute.
Sexu erasotzaile gehienak biktimaren ingurukoak dira (senideak, bikoteak, lagunak, lankideak), Nafarroako Berdintasunerako Institutuak (INAI/NABI) sustatutako Nafarroako Emakume Gazteen aurkako Sexu Indarkeriari buruzko I. Azterlanetik ondorioztatzen denez.
Azken urteotan emakume gazteen artean prebalentzia handia duen indarkeria hori kategorikoki geldiaraztearen garrantzia azpimarratu da, eta indarkeria hori agerian uztearen garrantzia, haren bereizgarri den isiltasunetik ateratzeko. Gogoratu behar da 2024an Nafarroan 369 salaketa jarri zituztela emakumeek sexu indarkeria jasan zutelako; salaketa horien % 70 30 urtetik beherako emakumeek jarri zituzten.
Azterlanean bizirik atera diren emakumeen kontakizuna aldarrikatzen da, eta “premiazkotzat” jotzen da gizonak sexu indarkeria mota desberdinen aurkako borrokan inplikatzea, fenomeno horren egitura izaera aldatzeko eta biktimek bizitako esperientzien larritasuna ukatzen, deslegitimatzen edo minimizatzen duten diskurtsoak saihesteko. Ikerketa honen egileek “sexu indarkeriaren kontzeptualizazioan, dinamiketan eta esku hartzean foku aldaketa bat proposatzen dute, gizonak indarkeria horien prebentzioan, detekzioan eta abordatzean inplikatuz eta emakumeak erantzukizunik gabe utziz”.
Horri dagokionez, sexu indarkeriaren aurkako diskurtsoa pairatzen duten emakumeengan zentratzeak dakarren “birbiktimizazioa” salatu dute. Izan ere, indarkeria hori babesteko, “muga batzuk” aplikatzen dira, beren eskubideak eta askatasunak murrizten dituztenak, eta “gizonena baino herritartasun-maila txikiagoan kokatzen dituzte, eta, aldi berean, erasotzaileek emakumeekiko eta beste gizon batzuekiko duten nagusitasun posizioa berresten dute”. Nabarmendu dutenez, sexu indarkeria “oso naturalizatuta eta isilduta” dago bere forma guztietan, baimenik gabeko espazio pertsonala inbaditzetik (ukituak, igurtziak, igarotze-etenak, etab.) inguratzera edo bortxatzera, indarkeriaz edo indarkeriarik gabe.
Azterlanaren esteka (gaztelania)
Azterlanaren aurkezpen grabazioa (gaztelania)
Jarduera-proposamenak
Konponbideak ematea ardatz hartuta, Nafarroako Emakume Gazteen aurkako Sexu Indarkeriari buruzko I. Azterlanak lantaldeetan jasotako ekarpenetan oinarritutako jarduera proposamenak biltzen ditu. Esku hartzeko proposamen gisa, gizonek prebentzioa sustatzeko beharra planteatzen du, sexu indarkeria saihesteko estrategiak eta tresnak garatuz; emakumeen babesaren kontzeptua birformulatzea, haien askatasuna prebenitu eta mugatu gabe; sexu indarkeriaren arloan adingabeekin esku hartzen duten profesionalak gaitzea; eta sexu indarkeriari buruzko protokolo espezifikoak sortzea eremu guztietan (hezkuntza, osasuna, polizia, justizia). Proposamenen elementu nabarmenetako bat erakunde sareko lana indartzea eta mugimendu feministarekin eta gizarte zibil antolatuarekin proiektu eta estrategia bateratuak sortzea da.
Azkenik, nabarmendu behar da, emakumeen aurkako indarkeriaren arloan, INAI/NABIk kudeatzen dituela biktimei eta bizirik atera direnei laguntzeko baliabideak, hala nola Sexu Indarkerietarako Arreta Integraleko Zentroa (SIAIZ/CAIVS), joan den apirilaz geroztik egunean 24 orduz eskaintzen duena, urteko 365 egunetan, sexu-indarkeriaren biktima edo bizirik atera diren 16 urtetik gorako emakumeentzako arreta integral espezializatua. Halaber, harrera baliabideak, emakumeen aurkako indarkeriaren biktimei arreta integrala emateko taldeak (BAIT), lurraldean banatuta, bai eta salerosketa- eta prostituzio-kasuetarako baliabide espezifikoa ere. Horretarako, 2025ean Nafarroako Gobernuak 2,1 milioi euro inguru izango ditu aurrekontuan.
Iturria: INAI/NABI